Ubezpieczenia lekowe w krajach europejskich (część 2: Dania, Polska)

Duński system ochrony zdrowia jest jednym z najwyżej ocenianych systemów w Europejskim Konsumenckim Indeksie Ochrony Zdrowia. Świadczenia są finansowane z budżetu państwa oraz ze środków prywatnych, głównie out of pocket (z kieszeni własnej pacjentów), dodatkowe ubezpieczenia mają marginalne znaczenie, ale rozwijają się konsekwentnie. Świadczenia zdrowotne są tylko w niewielkim stopniu współpłatne przez pacjentów, a współpłatność dotyczy ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych z pominięciem skierowania od lekarza POZ oraz leków. W 2014 roku blisko 85% środków przeznaczanych na zdrowie w Danii pochodziło ze środków publicznych, ok. 13,5% z kieszeni pacjentów, a jedynie około 2% z dodatkowych ubezpieczeń zdrowotnych. Dominujące na rynku są ubezpieczenia suplementarne dotyczące niektórych zabiegów operacyjnych oraz komplementarne od dopłat do leków oraz współpłatnych świadczeń ambulatoryjnych.

Ubezpieczenia suplementarne rozwijają się stopniowo od 2002 roku, kiedy rząd wprowadził zachęty podatkowe dla pracowniczych programów zdrowotnych „employee benefit” – w 2010 roku liczba ubezpieczonych pracowników przekroczyła 1 mln osób. Ubezpieczenia komplementarne od dopłat zdominowało towarzystwo ubezpieczeń dodatkowych „Danmark” – to ono oferuje ubezpieczenia od dopłat leków, w systemie non for profit – ma ok. 99% rynku. W 2014 roku z ubezpieczeń dodatkowych, głównie suplementarnych, ale także komplementarnych od dopłat, korzystało 2,3 mln tj. 41% Duńczyków.

W Danii system refundacyjny opiera się na udziale publicznego płatnika w wydatkach na leki dopiero po przekroczeniu określonego rocznego progu tych wydatków (wg „Denmark - Health system review 2012” było to 865 DKK na osobę powyżej 18 r. ż., osobom poniżej tego wieku przysługuje 60% refundacji). Wyższe wydatki są podzielone na grupy z progami wydatków rocznych na pacjenta. Refundacji podlega odpowiednio:

• 50% wydatków między 865 a 1410 DKK (osobom poniżej 18 r.ż. refunduje się 60%),
• 75% wydatków między 1410 a 3045 DKK, (niezależnie od wieku),
• 85% wydatków powyżej 3045 DKK,
• w przypadku rocznych wydatków na pacjenta przekraczających kwotę 3555 DKK, na wniosek pacjenta leki mogą być refundowane w 100%.

Jest to forma wsparcia dla osób przewlekle chorych. W duńskich aptekach promowana jest aktywna substytucja generyczna.

Podobnie jak we wcześniej opisanych krajach w duńskiej aptece pacjent dopłaca różnicę pomiędzy ceną leku a jego refundacją (zgodnie z regułą opisaną powyżej) i w przypadku kiedy posiada ubezpieczenie w TUW „Danmark” przesyła receptę oraz rachunek do ubezpieczyciela, który refunduje mu całość lub większość poniesionych kosztów.

Ubezpieczenia lekowe to odpowiedź ubezpieczycieli na wysokie dopłaty pacjentów do farmakoterapii oraz zmiany na rynku leków, które w 2012 roku wprowadziła ustawa refundacyjna. Obecnie ubezpieczenia lekowe są w ofercie 3 towarzystw ubezpieczeniowych (wymienione w kolejności wprowadzania oferty) - PZU Życie, TU Zdrowie, LUX MED Ubezpieczenia. Podobnie jak we Francji, Słowenii i Danii to typowe komplementarne ubezpieczenia zdrowotne. Co ciekawe, to pierwsze tego rodzaju ubezpieczenie zdrowotne w Polsce. Obsługa ubezpieczonych jest możliwa we wszystkich aptekach w Polsce, a w zależności od wyboru opcji obsługi przez aptekę, ubezpieczyciela oraz ich klienta - w formie gotówkowej lub bezgotówkowej. Obsługa ubezpieczeń lekowych w Polsce jest wspierana przez systemy informatyczne, które wykorzystują nowoczesne techniki przesyłania danych oraz pozwalają na szybką i bezproblemową obsługę zarówno klientów apteki, jak i samą aptekę.

Ubezpieczenia lekowe w naszym kraju nie są jeszcze tak popularne jak we Francji czy Słowenii. Niemniej zwiększa się zainteresowanie tego typu polisami przez pracodawców rozszerzających swoje benefity pozapłacowe dla pracowników. W ślad za tym następuje rozwój oferty produktowej przez ubezpieczycieli i systematycznie rośnie liczba dodatkowo ubezpieczonych pacjentów. Możliwe zatem, że to właśnie ubezpieczenia lekowe sprawią, iż jako społeczeństwo przekonamy się, że każdą dodatkową odpłatność do świadczeń zdrowotnych można pokryć nie tylko z własnej kieszeni, ale także płacąc comiesięczną składkę dodatkowego ubezpieczenia zdrowotnego.